Osmanlı’dan Günümüze İktisadi Meselelerimiz

Elinizdeki bu kitap, içinde bulunduğumuz medeniyet coğrafyasında yaşayan ve düşünen zekâların yüz yılı aşkın bir süredir tartışageldiği iktisadi meseleleri konu edinmektedir. Fransızların 20. yüzyılda yetiştirdikleri en büyük tarihçilerden Fernand Braudel, “İktisadi ve sosyal meselelerle ilgili bir konuda hüküm verebilmek için o meseleye en az iki yüz yıl, daha iyi anlamak için üç yüz yıl, daha da iyisi için dört yüz, hatta beş yüz yıl geriden bakmak gerekir.” der. Buna karşın bu coğrafyada yetişmiş kimi düşünür, akademisyen ve tarihçilerimiz Braudel’in tarifinin aksine sosyal ve iktisadi meselelerimizi belirli ön yargılarla ve/veya hakikatten uzak bir şekilde üretilmiş bilgi ve teoriler aracılığıyla çözümleme çabalarını bugün de yer yer sürdürür.

Bu doğrultuda ülkemizde özellikle belli başlı kesimlerde kabul gören Avrupa-merkezci yaklaşıma dayanan bakış açılarının, sosyal ve iktisadi meselelerimizle ilgili doğruya ve hakikate ulaşmakta önemli bir engel teşkil ettiğinin altını çizmek gerekir. Ancak diğer yandan Osmanlı arşivlerinde yapılan çalışmalar ve kendi iç dinamiklerimizle ortaya koyulan değerlendirmelerle Avrupa-merkezci bakış açısı, yerini adım adım daha makul ve gerçeğe uygun açıklama şemalarına bırakmaktadır.

Medeniyet coğrafyamızda Osmanlı’dan günümüze süregelen değişim ve dönüşümde devamlılık arz eden konular olduğu muhakkaktır. Bunlardan belki de en önemlileri iktisadi alandaki meselelerimizdir. Prof. Dr. Mehmet Bulut’un bu çalışmasındaki ana gaye, sözü edilen konulara dair daha bütüncül ve tutarlı bir anlayış ve kavrayış geliştirilmesine katkı sağlamaktır.